خمیردندان خوب:

از یک خمیر دندان خوب چه انتظاری می‌رود؟
– بدون آسیب زدن به مینای دندان، به تمیز کردن سطح دندان کمک کند.
– زیبایی دندان‌ها را بهبود بخشد.
– از طعم مطبوعی برخوردار باشد و دهان را خوشبو کند.
– از نظر شیمیایی و فیزیکی پایدار باشد.
– ترشح آب دهان را زیاد کند.
– تاثیر ضد پوسیدگی قوی داشته باشد.
– دندان را در برابر بیماری های لثه و پریودنتال محافظت کند.
– تشکیل جرم بر روی دندان‌ها را به تاخیر بیندازد.
– حساسیت دندان‌ها را کاهش دهد.
– بسته بندی مناسب داشته باشد.
– قیمت مناسب داشته باشد.
– مورد تایید سازمان‌های استاندارد و انجمن‌های دندانپزشکی باشد.
طبقه‌ بندی خمیردندان‌ها بر اساس عملکرد
خمیردندان های درمانی (Therapeutic): هدف از کاربرد آن‌ها، کاهش دادن یک بیماری خاص و یا عوامل مرتبط با آن در محیط دهان است. از این منظر خمیردندانهای درمانی خود به چند دسته تقسیم می‌شوند:
۱- خمیردندان های ضد پوسیدگی (Anti-cavity): حاوی ترکیبات فلوراید هستند و از پوسیدگی دندان پیشگیری می‌کنند.
۲- خمیردندان های ضدپلاک و ضد ژنژیویت (Anti-plaque/gingivitis): دارای ترکیباتی چون کلرهگزیدین، سانگواینارین، استانوس فلوراید، بیکربنات سدیم، پراکسید هیدروژن و تریکلوزان هستند. هدف اصلی از کاربرد آن‌ها پیشگیری از بیماریهای لثه و بافتهای حمایت کننده اطراف دندان است.
۳- خمیردندان های ضد حساسیت (َAnti-sensitivity): با داشتن ترکیباتی چون نیترات پتاسیم، اکسیلات پتاسیم، کلرید استرانسیوم و سیترات سدیم، حساسیت دندان (مثلا درد لحظه‌ای با سرما یا گرما به خاطر عقب نشینی لثه و استخوان اطراف دندان در افراد مسن) را کاهش می‌دهند.
۴- خمیردندان های ضد جرم (Anti-Calculus): پروسه معدنی شدن پلاک دندانی و در نتیجه رسوب جرم بر روی دندان را بوسیله عواملی چون پیروفسفات‌ها و کلرید روی کاهش می‌دهند.
۵- خمیردندان های سفیدکننده (Whitening): تغییر رنگ دندان را یا از طریق روش‌های مکانیکی (ذرات ساینده) یا شیمیایی (هیدروژن پراکساید یا کاربامید پراکساید) کاهش می‌دهند.
۶- خمیردندان های آرایشی (Cosmetic): هدف از کاربردشان، تمیز و پالیش کردن سطح دندان‌ها به منظور زیبایی است.
اجزای خمیردندان‌ها
ذرات ساینده (Abrasive): مانند کربنات سدیم، کربنات کلسیم، پیروفسفات کلسیم و اکسید سیلیکون. این ذرات کمک می‌کنند خرده‌های غذایی و پلاک میکروبی از سطح دندان پاک شود ولی نباید خودشان آسیبی به می‌نای دندان وارد کنند. درجه سایندگی یک خمیردندان بستگی به سختی ذاتی، اندازه و شکل ذرات ساینده دارد. البته متغیرهای دیگری ازجمله روش مسواک زدن، میزان فشار وارده بر مسواک، درجه سختی موهای مسواک، مسیر حرکات و تعداد حرکات مسواک هم می‌توانند سایندگی یک خمیردندان را تحت تاثیر قرار دهند.
– آب
– مواد نگهدارنده رطوبت (Humectant): مثل سوربیتول، مانیتول، گلیسرول و پروپیلن گلیکول. این مواد، رطوبت خمیردندان را حفظ می‌کنند و از سخت شدن آن جلوگیری می‌کنند.
– عامل کف کننده (Detergent): مثل سدیم لوریل سولفات. خاصیت کف کنندگی به حذف بهتر دبریهای غذایی و پلاک میکروبی که در اثر موهای مسواک ازسطح دندان کنده شده‌اند، کمک می‌کند.
– عامل باندینگ یا Thickening: از ته نشین شدن مواد جامد یک خمیردندان جلوگیری می‌کنند.
– عامل طعم دهنده: اضافه کردن اسانس‌ها و عصاره‌های معطری چون نعناع، دارچین، آویشن، وانیل و… باعث پذیرش عمومی بیشتر یک خمیردندان می‌شود.
– عامل شیرین کننده: مثل ساخارین، سیکلامات و زایلیتول.
– عامل درمانی: مانند ترکیبات دارای فلوراید که باعث اثر ضد پوسیدگی خمیردندان می‌شوند.
– مواد نگهدارنده: مثل سدیم بنزوات. از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در خمیردندان جلوگیری می‌کنند.

1  |  مجله دندانپزشکی  |  بازدید: 1339